Schilderwerk kozijnen
Schilderwerk kozijnen
Het juist uitvoeren van schilderwerk is een specialisme en daar zijn in de loop der jaren heel wat studies naar verricht. Onderstaande informatie is dan ook zeker geen volledige opsomming van alles wat met schilderwerk te maken heeft. Het geeft wel enig inzicht in het herkennen van verouderd schilderwerk en het tijdig op goede wijze uitvoeren van het schilderwerk.
Het schilderwerk in het algemeen maar in het bijzonder van houten bouwdelen zoals onder andere kozijnen verdient periodiek de aandacht.
Wordt er te lang gewacht met het (over)schilderen van hout, dan ontstaat scheurvorming in de beschermende verflaag en kan regenwater in het hout binnendringen. Dit leidt onherroepelijk tot houtrot van het kozijnhout en blijken de herstelkosten hiervan vaak een veelvoud van ‘vergeten’ schilderbeurt.
Kleine en grote beurt
Tijdens onze inspectie komen we te vaak tegen dat de zogenaamde liggend kozijndelen, de dorpels, verschraald of zelfs scheurvorming van het verfwerk vertoont. Hierdoor kan eenvoudig water intreden en tot houtrot leiden. Met name bij de hoekaansluitingen van kozijnstijl met –dorpel staat de naad relatief snel open. Te vaak krijgen we dan ook te horen dat ‘men’ het hele schilderwerk net heeft gedaan. Maar al te vaak blijkt dit al wat langer geleden is dan we ons zelf realiseren. We denken dat weer al het schilderwerk moet worden gedaan, maar dat is dus een misvatting.
De zogenaamde kleine schilderbeurt dient halverwege de cyclus van een grote beurt te worden uitgevoerd en is met name bedoeld om het liggende, sneller verouderende verfwerk, over te schilderen. Is men hier op tijd bij, dus nog voordat de verf scheurvorming vertoont, kan worden volstaan met overschilderen.
Kleine beurt
Een kleine beurt bestaat uit de volgende handelingen:
– afstoffen verfwerk
– met een spons het nat reinigen/ontvetten van het bestaande verfwerk
– licht opschuren bestaande verfwerk op liggende delen en onderste deel (ca. 15cm) van de stijlen
– Overschilderen liggende werk en onderste deel van de stijlen
foto: verkrijte verf bij dorpels en bij hoekverbindingen openstaande naden, tijd voor een kleine verfbeurt.
Grote beurt
Een grote beurt bestaat in het algemeen uit de volgende handelingen die betrekking hebben op het hele kozijn:
– afstoffen verfwerk
– met een spons het nat reinigen/ontvetten van het bestaande verfwerk
– opschuren van het bestaande verfwerk van het hele kozijn
– loszittende verft(top)lagen verwijderen middels schrappen of excentrisch schuren
– kaal gekomen plaatsen voorprimeren
– spijkergaten, nietgaten, houtrot etc. repareren
– overgronden gehele kozijn
– aflakken gehele kozijn
Onderhoudscycli
Hoe bepaalt men nu welke ondershoudscycli moet worden aangehouden? Eigenlijk is dit relatief eenvoudig te bepalen aan de hand van de verwering van het verfwerk. Verf dat doffer is geworden, verkrijten, dient te worden overgeschilderd. Door een natte vinger over de verf te vegen kan dit worden gecheckt. Is er verf(pigment) op de vinger zichtbaar is dat meestal het teken dat er dient te worden geschilderd.
De verwering van de verf, of professioneel gezegd het verfsysteem, is sterk afhankelijk van enkele factoren, waaronder:
– locatie van het kozijn
De belasting van weersinvloeden is op zuid(west) georiënteerde gevels groter.
– Kleur van de verf
Hoe donkerder de kleur van de verf hoe warmer deze wordt en ook hoe sneller deze verweerd.
– Afscherming van de kozijnen.
Kozijnen die van boven worden afgeschermd door bijvoorbeeld een galerij, balkon etc. kennen ook minder verwering maar ook minder regenbelasting en daarmee een verminderde kans op houtrot.
foto: nieuw schilderwerk.
Als grove vuistregel zouden de volgend cycli voor een grote en kleine schilderbeurt kunnen worden aangehouden:
– noord/oostgevels met een lichte verfkleur: 8 en 4 jaar
– noord/oostgevels met donkere verfkleur: 6 en 3 jaar
– zuid/westgevel met lichte verfkleur: 6 en 3 jaar
– zuid/westgevel met donkere verfkleur: 4 en 2 jaar
Maar…bovenstaande cycli bieden geen zekerheid. De enige zekerheid is tenminste 2x per jaar het schilderwerk visueel te controleren en aan de hand hiervan het schilderwerk te plannen. Er kan dus zo een, goed onderbouwde, afwijking ontstaan in het tijdstip van uitvoeren van het schilderwerk bij de diverse gevels. Bij een eengezinswoning kan dit al behoorlijk wat onnodig werk schelen. Bij een(grotere) Vereniging van Eigenaren kan hiermee op langere termijn bezien een aanzienlijke kostenbesparing worden gerealiseerd. Zelfs het afsplitsen van een bovenste galerij zonder afdekking ten opzichte van de onder gelegen galerij kozijnen is hierbij dus ook een logische keuze.
Type verf
Er zijn diverse fabrikanten op de markt die goede verfproducten leveren. Het spreekwoord ‘goedkoop is duurkoop’ geldt ook zeker bij verf maar daarbij moeten de kwasten ook niet vergeten worden. Voor elk type verf zijn speciale kwasten op de markt. Het is raadzaam u hierbij te laten adviseren door het personeel van de verfspeciaalzaak.
Wanneer wel en niet te schilderen
Voorkomen dient te worden dat de nieuw aangebrachte verf bij het aanbrengen en/of het uitharden direct aan te hevige weersomstandigheden wordt blootgesteld.
Ten eerste dient in de volle zon schilderwerk vermeden te worden daar de verf dan te snel opwarmt en/of droogt.
Tijdens regen, of verwachte regen is schilderen ook niet raadzaam.
Bij koudere en natter periodes dient te worden gecontroleerd dat het dauwpunt op het bestaande hout/schilderwerk niet te laag wordt. Is de buitenlucht te koud/vochtig dan bestaat de kans dat er bij het schilderen condens optreedt waardoor de nieuwe verflaag niet goed hecht.
Houtrotreparaties, herstel, vervangen glaslatten etc.
Voordat met het schilderwerk wordt begonnen is het raadzaam het kozijnhout na te lopen op mogelijk aanwezige gebreken. Tijdens de uitvoering kan, na het opschuren van de kozijnen bijvoorbeeld, ideaal herstel plaatsvinden.
Houtrotreparatie:
Door houtrot aangetaste delen tenminste 10cm op het zichtbaar gezonde hout kaalschuren. Hout laten drogen, verkleurde/aangetaste delen verwijderen middels uithakken tot tenminste 2cm in het gezonde hout. Houtrotvuller aanbrengen. Dit betreft een hiervoor speciaal product waartoe eerst een primer op het schone kozijnhout moet worden aangebracht. Vuller zakt vaak wat uit, zodat vaak een tweede dunnere afwerkingslaag met vuller nodig is om een vlak en strak resultaat te krijgen. Liever een eerste keer wat te weinig dan teveel daar dit dan moet worden afgeschuurd. Eenvoudiger werken is het aanbrengen van een tweede laag.
Grotere/diepere plekken kunnen ook deels met een stuk gezond hout worden opgevuld waarna een primer en vuller wordt aangebracht. Vuller is in het algemeen relatief duur zodat een stuk hout inbrengen een goede en goedkope oplossing betreft.
Liggende glaslatten:
Heeft u nog ‘dichte’ glaslatten dan is het ten zeerste aan te raden deze te vervangen door zogenaamde ventilerende glaslatten. Dit zijn glaslatten met aan de onderzijde gaten, tegenwoordig zijn dit veelal ‘halve maantjes’. Is de kitvoeg tussen het glas en glaslat onthecht dan kan intredend regenwater via deze gaten alsnog wegstromen in plaats van in het hout achterblijven en tot versneld houtrot leiden.
Kitwerken:
verteerde of onthechte kitvoegen voor zover mogelijk lossnijden, verwijderen en nieuwe kitvoeg aanbrengen.
Veiligheid
Ondanks dat we steeds meer aan onze veiligheid denken bij het uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden in en aan onze woning gebeuren er toch nog dagelijks veel ongelukken. Achteraf blijkt bijna altijd dat een ongevallen, vaak met simpele maatregelen, voorkomen had kunnen worden.
Sta voordat met het werk wordt begonnen even stil bij de eigen veiligheid en loop in gedachten het werkproces door en bedenk waar mogelijke gevaren schuilen.
Tijdens de uitvoering ‘niet even snel’ nog wat doen.
In de professionele bouwwereld is het tegenwoordig verplicht om een VGWM (veiligheidsplan) op te stellen van een geheel werk, TRA (Taak Risico Analyse) van elke afzonderlijke werktaak en als laatste altijd een LRMA (Laatste Minut Risico Analyse) worden gedaan. Het gaat nu te ver om hier op door te gaan maar de gedachte hiervan is vooraf van groot naar klein de gevaren te onderkennen. Ook hier geldt weer een spreekwoord: de bouw is niet gevaarlijk, wij mensen maken het gevaarlijk.
Draag tijdens de werkzaamheden goede beschermingsmiddelen zoals stevige schoenen en kleding met lange broekspijpen en mouwen, handschoenen, veiligheidsbril.
Lees de gebruiksaanwijzing op de product verpakkingen en handel er ook naar. Zorg voor deugdelijk gereedschap en stabiele ondergronden. Oftewel geen kapotte stelen, botte beitels of met stukken af, goede ladders etc.